Του Γιάννη Σπανού*
Η λευτεριά είναι λουλούδι που φυτρώνει στην κοπριά, έγραψε αφοριστικά ο Νίκος Καζαντζάκης. Και προφανώς ο Κρητικός συγγραφέας μελέτησε την ιστορία και είδε κι έμαθε πολλά από τα κακά που παρεισέφρησαν στη διαδρομή του ηρωισμού και στην εξέλιξη των επιτευγματικών γεγονότων που στόλισαν τα μεγάλα χρόνια του ηρωισμού, του άδολου πατριωτισμού. Ο φθόνος κι κακογλωσσιά μαχαίρωσαν πισώπλατα τον Κολοκοτρώνη, κι οι φιλοδοξίες άλλων τον καθαίρεσαν, έστω και προσωρινά, από την ηγεσία της Επανάστασης. Ο Μιαούλης καθαιρέθηκε από την ναυαρχίδα και αντικαταστάθηκε από Άγγλο (τον Κόχραν), που πληρωνόταν με 37 χιλιάδες λίρες. Ο Καραϊσκάκης δολοφονήθηκε από όργανα ξένων που κατονομάζει ο επαναστάτης από τη Λόφου Ιωάννης Σταυριανός (Γ. Σπανός « Οι Κύπριοι στην Επανάσταση»). Ο πατριάρχης Γρηγόριος λοιδορείται από αστοιχείωτους λιβελλογράφους που δεν έχουν την ικανότητα να ερευνήσουν τα γεγονότα και να μεταλαμπαδεύσουν το φως της αλήθειας.
Οι ραδιουργίες των πολιτικών και η αντιπαράθεση των συμφερόντων τους με τους πολεμιστές έσυραν τον αγώνα στο χείλος του γκρεμού, πριν καλά-καλά η απολυτρωτική θέληση των Ελλήνων ξεπεταχτεί από τα αιματόβρεχτα πεδία του 1822. Ο αγώνας κινδύνεψε να διαλυθεί ενώ ο Τούρκος κατακτητής ξεθηκαρωνόταν να σφάξει και να ρημάξει τον λαό που στεκόταν όρθιος κι αγωνιζόταν για την τιμή του. Στο φούντωμα του ιερού ξεσηκωμού ένας από τους ηρωικότερους οπλαρχηγός, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος διασύρθηκε και τελικά δολοφονήθηκε από το κελί της φυλακής του στην Ακρόπολη και το κορμί του το πέταξαν στα βράχια.
(Χειρόγραφο Τέρπου Παπαδόπουλου). Και μετά τον σκοτωμό τον έσυραν πεταμένο σ’ ένα κλαδί και τον έθαψαν σαν «προδότη».
Φονιάς το άλλοτε πρωτοπαλλήκαρο του, ο Γκούρας, όργανο πολιτικών, που κατάφαγε με την παρέα τα λεφτά του πρώτου διεθνούς δανείου από την Αγγλία. Τον γέρο του Μωριά και τον Πλαπούτα τούς καταδίκασαν σε θάνατο με κατήγορο τον Άγγλο εισαγγελέα Μάσσον! Επί κεφαλής οι πολιτικοί ευνοούμενοι προξενείων. Τον Καποδίστρια τον δολοφόνησαν όργανα των ξένων. Ο Νικηταράς (Σταματελόπουλος) ζητιάνευε έξω από την «Ευαγγελίστρια» στον Πειραιά. Βρίθει η ιστορία από αίσχη και πνίγονταν στο αθώο αίμα θύματα που έμειναν θαμμένα υπό το βάρος συκοφαντών και διασυρμών σατανικών. Η λευτεριά είναι λουλούδι που βλασταίνει στην κοπριά!…
Μικρότητες και αντιμαχίες δεν αμαύρωσαν τα δικά μας χρόνια; Αγωνιστές της ΕΟΚΑ κυνηγήθηκαν στα παρασκήνια πολιτικών συνομωσιών γιατί δεν δήλωσαν υποταγή στους νεοφανείς της εξουσίας. Το όνομα του Γιαννάκη Στεφανίδη μαρτυρεί τον άδικο χαμό του, έστω κι αν το δράμα του πατέρα του καθαγίασε τον νεκρό κι η συκοφαντία σαρώθηκε από τους συναγωνιστές του. Ο Άντης Τσεριώτης χάθηκε χωρίς να υπάρξει αιτιολογία της εξαφάνισής του. Τα ονόματα των αδικοχαμένων Ευριπίδη Νούρου και Νεοκλή Παναγιώτου, ξεπετάγονται από τους τάφους κι οι φωνές τους ταράζουν την ηρεμία των νεκρών. Ο Φειδίας Συμεωνίδης βρέθηκε νεκρός στο χωματένιο δάπεδο του οικίσκου από τσιμεντότουβλα στην ερημιά της Ανθούπολης, στερούμενος φαρμάκων λόγω φτώχειας, ενώ διέτρεχε τον κίνδυνο να πεθάνει από εξουθένωση, αν όχι από πείνα, σε εποχή που κυβερνούσαν συναγωνιστές του!… Κι οι κατατρεγμοί αγωνιστών με εκφοβισμούς, ξυλοδαρμούς και φυλακίσεις (29 Ιουλίου 1973) από πολιτικούς εχθρούς, προκαλούν μελανές κηλίδες που βαρύνουν εξουσίες αναρριχητικών. Υπάρχουν ηθικές ανομίες που λερώνουν την μετεπαναστατική ιστορία. Είναι αμφισβητήσεις, συκοφαντίες, ψεύδη, προσωπικοί, κομματικοί και συνωμοτικοί, κοινωνικοί και επαγγελματικοί διασυρμοί και λιβέλλοι, που οργίασαν σε βάρος ανυπεράσπιστων ανθρώπων, όπως η Νίτσα Χατζηγεωργίου, (Γιάννη Σπανού «ΕΟΚΑ» τ.3), που έστω κι αν είναι μετρημένοι, ζημιώνουν την ανθρωπιά και αυτοθυσία της ιστορίας του αγώνα.
Και ταυτόχρονα η ανοχή, η μυθομανιακή καυχησιολογία και ο νεποτισμός που παρατηρούνται εκεί όπου έπρεπε να πατάσσονται παραδειγματικά για να επέλθει κάθαρση, όσο οι πρωταγωνιστές γεγονότων παραμένουν στο προσκήνιο της εποχής που φεύγει σε ατμόσφαιρα αλαλαζόντων κυμβάλων. Και την κάθαρση υποχρεούνται να επιβάλουν εκείνοι που ανέχτηκαν την παραβίαση των άγραφων νόμων της ζωής πριν να μαγαρίσουν το μεγαλείο του αγώνα οι πειρατές της διαστρέβλωσης, οι λιποτάκτες, η μαύρη προπαγάνδα κι οι θεομπαίχτες, που εκμεταλλεύονται ιερά και όσια, αυταπατώμενοι ότι θα κερδίσουν φήμη με παραπλανήσεις και κορδακισμούς. Γιατί, ναι μεν τα ψεύδη αργά η γρήγορα αποκαλύπτονται. Αλλά οι σκιές παραμένουν και κηλιδώνουν με καταισχύνη τη δόξα.
Εξήντα εφτά χρόνια από την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα, οι απομένοντες βαρύνονται με το ηθικό χρέος της αποκατάστασης των ιδεών, των αρετών και του ήθους που λάμπρυναν το ηρωικότερο στάδιο των ελληνικών χιλιετιών του Κυπριακού Ελληνισμού. Του λαού που οφείλει να επιζήσει, μόνον εάν αποκαθάρει την ιστορική του διαδρομή στον διαρρέοντα χρόνο. Η ανθρωπιά και η άδολη προς την πατρίδα αγάπη των γενεών, ήταν τα θεμέλια της ΕΟΚΑ και είναι οι δυνάμεις της δικαίωσης του δοκιμαζόμενου και πανταχόθεν πληττόμενου και απειλούμενοι με αφανισμό λαού μας.
*Πρόεδρος Συνδέσμων Αγωνιστών Ε.Ο.Κ.Α. 1955 -1959
Ιστορικές Μνήμες Ε.Ο.Κ.Α. 1955-1959 