Category: Ιούλιος

Ο Θεόδωρος γεννήθηκε στο χωριό Χολέτρια της επαρχίας Πάφου το 1937 και σκοτώθηκε στο χωριό του στις 30.7.1958.

΄Ήταν απόφοιτος του δημοτικού σχολείου του χωριού του κι ασχολείτο με τη γεωργία. Υπήρξε τοπικό στέλεχος της ΠΕΚ (= Παναγροτική Ένωσις Κύπρου) απ’ όπου κι εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ.

Ηγετικό στέλεχος της νεολαίας στο χωριό του, συνεργάστηκε στενά με αντάρτικες ομάδες που δρούσαν στην περιοχή. Τροφοδότης κι οδηγός ανταρτών, διακινούσε επίσης οπλισμό ενώ είχε πάρει μέρος και σε στρατιωτικές επιχειρήσεις. Συχνά φιλοξενούσε αντάρτες στο πατρικό του σπίτι, στο χωριό του.

Το πρωί τις 30.7.1958 δυο αγγλικά στρατιωτικά αυτοκίνητα έφθασαν στο χωριό. Η πολιτοφυλακή του χωριού ειδοποίησε έγκαιρα και οι χωριανοί συγκεντρώθηκαν για να διώξουν τους στρατιώτες. Οι τελευταίοι άρχισαν να πυροβολούν για εκφοβισμό και τραυμάτισαν μια γυναίκα κι ένα παιδί.

Ο Θεόδωρος Ζήνωνος οπλίστηκε τότε με χειροβομβίδες κι ανέμενε κρυμμένος στην έξοδο του χωριού για να χτυπήσει τους Άγγλους στρατιώτες. Ενώ τα δυο οχήματα περνούσαν από το σημείο όπου ανέμενε, επετέθη κατ’ αυτών. Όμως μια χειροβομβίδα εξερράγη στα χέρια του και τον σκότωσε.

Πέρασαν τόσα χρόνια από το μαύρο εκείνο καλοκαίρι του ’74. Η Μ…από μια περιοχή της Αμμοχώστου ήταν τότε 14 χρονών όταν υπέστη την κτηνωδία των Τούρκων στρατιωτών που την βίασαν. Σήμερα 62 χρονών, η Μ αναφέρει ότι εκείνο το καλοκαίρι της μαύρισε για πάντα την ψυχή και την προοπτική της ζωής της.

Νεαρό κορίτσι τότε ζούσε ανέμελα στο χωριό της και έκανε όνειρα για το μέλλον. Όνειρα που ποδοπατήθηκαν και χάραξαν με μαύρα χρώματα την μετέπειτα ζωή της. Ώριμη γυναίκα σήμερα δηλώνει πως ό,τι πέρασε στα χέρια των Τούρκων, το βιώνει κάθε μέρα όλα αυτά τα χρόνια.

«Μπορεί τα χρόνια να πέρασαν αλλά ό,τι δεινοπάθησα στα χέρια των Τούρκων, το ζω κάθε στιγμή της ζωής μου. Στον ύπνο και στον ξύπνιο μου. Ένας ολοζώντανος εφιάλτης που με κατατρέχει παντού, τραύματα αθεράπευτα», λέει με λυγμούς.

Μιλά σιγά και χαμηλόφωνα με δάκρυα στα μάτια γιατί δεν θέλει να την ακούσει κανένας. «Κανένας από την οικογένεια μου εκτός από την μητέρα μου, που πέθανε, δεν ξέρει για τους βιασμούς. Το κράτησα καλά κρυμμένο και θα το πάρω στον τάφο μου. Είναι κάτι που με γεμίζει με ντροπή», εξομολογείται.

Ερχόμενη στις ελεύθερες περιοχές, σε ηλικία 16 χρονών αρραβωνιάζεται με συνοικέσιο και παντρεύεται ύστερα από δύο χρόνια. Αποκτά τρία παιδιά, δύο γιους και μια κόρη. «Ήθελα πολλή αγάπη και κατανόηση από τον άνδρα μου, πράγματα που δεν βρήκα. Είχαμε διαφορές, χωρίσαμε στο τέλος», σημειώνει.

Τα παιδιά της έδωσαν τον λόγο να ζει, να αγωνίζεται και να παλεύει για να τα μεγαλώσει. «Ήθελα να τους δώσω ό,τι χρειάζονται για να είναι ευτυχισμένα. Δούλεψα σκληρά σε χίλιες δουλειές για να τα μεγαλώσω, να τα σπουδάσω, να τα κάνω ανθρώπους χρήσιμους στην κοινωνία. Τα παιδιά μου ήταν η μόνη χαρά που είχα στην ζωή», αναφέρει.

Σήμερα απολαμβάνει τους καρπούς των κόπων της. Τα παιδιά της είναι όλα αποκαταστημένα κι έχει και δύο εγγόνια που την αγαπούν πολύ. «Χαίρομαι να βλέπω όλη την οικογένεια να έρχεται στο σπίτι, τώρα που έμεινα μόνη μου, τα εγγόνια μου να με αγκαλιάζουν και να με φιλούν. Νιώθω ότι κάτι κατάφερα στη ζωή μου. Τους μεγάλωσα και τώρα ζουν ευτυχισμένοι τη ζωή τους. Δεν θέλω να τους συμβεί τίποτα κακό», λέει.

Σε όλα αυτά τα χρόνια που πέρασαν, αναφέρει, προσπάθησε να παραμερίσει τα δικά της βιώματα και τις ψυχολογικές συνέπειες που είχαν, βρίσκοντας την δύναμη να δώσει αγάπη στα παιδιά της αλλά και στους γύρω της ελαφρύνοντας το βάρος που έχει στην ψυχή της.

Ένα βάρος ασήκωτο, εξομολογείται, που κατάφερε μερικώς να το ξεπεράσει βρίσκοντας καταφύγιο στον Θεό. «Έπρεπε να πιαστώ από κάπου. Κανένας δεν ήξερε τι πέρασα, να του μιλήσω, να τα βγάλω από μέσα μου. Στράφηκα στον Θεό και στην Παναγία, που με βοήθησαν να σταθώ στα πόδια μου. Τους έχω δίπλα μου, μέρα και νύχτα. Με βοήθησαν να μεγαλώσω τα παιδιά μου, να ζήσω».

Η πορεία της στα χρόνια που πέρασαν ήταν δύσκολη. Τα αποτυπώματα του χρόνου και των δυσκολιών είναι έντονα χαραγμένα στο πρόσωπο της που έχει μια θλίψη.

Σήμερα δεν εργάζεται πλέον. Προέχει η υγεία της για την οποία δίνει μάχη. «Έχω τα παιδιά μου κοντά μου και αυτό μου δίνει δύναμη. Μαζί τους, όλα μπορώ να τα ξεπεράσω», λέει.

Λυπάται που δεν έτυχε της ανάλογης μόρφωσης ώστε να έχει μια καλύτερη ζωή. Ήταν άλλωστε η περίοδος μετά τους βιασμούς και τον ξεριζωμό και τα δυσβάστακτα οικονομικά της οικογένειας, που δεν της έδωσαν την δυνατότητα να συνεχίσει τις σπουδές της, όπως θα ήθελε.

Το θέμα οικονομικής επιβίωσης αυτής και των παιδιών της όλα αυτά τα χρόνια ήταν δύσκολο. Δούλεψε σκληρά αλλάζοντας απανωτές δουλειές για να τα καταφέρει. Εδώ και τρία χρόνια παίρνει και ένα επιπλέον επίδομα που εγκρίθηκε από την κυβέρνηση για τις γυναίκες-θύματα βιασμών της εισβολής.

Μιλώντας μαζί της, μου αναφέρει ότι κάθε Καλοκαίρι, η επέτειος της εισβολής της βάζει μαχαίρι στην καρδιά. «Όλα ξυπνούν μέσα μου, κλαίω, βασανίζομαι. Ξαναζώ εκείνες τις φρικτές στιγμές και μαυρίζει η ψυχή μου. Είναι ένας εφιάλτης που δεν τελειώνει ποτέ».

Σιωπά για λίγο και τα δάκρυα τρέχουν ποτάμι από τα μάτια της. Θυμάται.

«Ο πατέρας μου ήταν κτηνοτρόφος και δεν ήθελε να εγκαταλείψει τα ζώα του όταν ξέσπασε το κακό, κι έτσι μείναμε όλη η οικογένεια εγκλωβισμένη.

Βγήκαμε στα περιβόλια, έξω από το χωριό. Ήμασταν εκεί κάπου εκατό άτομα, τέσσερις ημέρες κρυμμένοι. Η νύκτα γινόταν μέρα. Έριχναν φωτοβολίδες κι ήξεραν ότι ήμασταν κρυμμένοι. Ακούγαμε τα τανκς στο δρόμο που πηγαινοέρχονταν ασταμάτητα. Μας έριξαν φυλλάδια από ελικόπτερο, με την μισή Κύπρο ζωγραφισμένη άσπρη και την άλλη μισή κόκκινη και μας έλεγαν να παραδοθούμε, αλλιώς θα μας σκοτώσουν.

Μπήκαμε στο χωριό με τα χέρια ψηλά. Βλέπαμε ανθρώπους σκοτωμένους στο δρόμο. Μας μάζεψαν στην αυλή του σχολείου. Μας τραβούσαν απ΄ εδώ και απ΄ εκεί. Ξεχώρισαν άνδρες από γυναίκες, μωρά, τους ηλικιωμένους άνω των εξήντα, τους έβαλαν σε αίθουσες σχολείου. Σε δύο φορτηγά φόρτωσαν αιχμαλώτους. Τον πατέρα μου τον πήραν αιχμάλωτο.

Εμένα, τη μητέρα μου και την αδελφή μου έξι χρόνων με άλλες γυναίκες μας πήραν στα τελευταία σπίτια του χωριού. Από την πρώτη νύκτα ήρθαν να μας μετρήσουν. Επιάσαν με εμένα κι άλλες κορούδες και μας πήραν μέσα στα χωράφια θεοσκότεινα. Με τραβούσε η μάνα μου αλλά την κτυπούσαν με το κοντάκι. Με τράβηξαν με το ζόρι, έξω μακριά. Έφευγε ο ένας κι ερχόταν άλλος κι εγώ να αιμορραγώ, να παρακαλώ τον Θεό να με βοηθήσει, να φωνάζω, ένα μωρό δεκατεσσάρων χρόνων. Έκαναν το κέφι τους και μας έπαιρναν πίσω. Άκουγα τις γυναίκες που σκέφτονταν να αφήσουν το γκάζι της κουζίνας ανοικτό για να αυτοκτονήσουμε, να γλυτώσουμε από αυτό το μαρτύριο.

Κάθε νύκτα τα ίδια πράγματα. Κρυβόμαστε στο πατάρι του σπιτιού, αλλά μας έβρισκαν και μας τραβούσαν από τα μαλλιά. Συνέχισε αυτή η φρίκη μέχρι δύο-τρεις μήνες. Να πιάνεις με βάρβαρο τρόπο μια κορούδα, να την παίρνεις στα χωράφια, να έρχεται ο ένας και ο άλλος, να γελούν μεταξύ τους και να τους βλέπεις, να φωνάζεις, να σε καίνε με τα τσιγάρα. Τα χέρια μου είναι σημαδεμένα από τα τσιγάρα τους που τα έσβηναν πάνω μου».

Όμως τώρα έχεις τα παιδιά σου, τα εγγόνια σου που σε κάνουν ευτυχισμένη, της αναφέρω για να αλλάξω κλίμα στην έντονη φόρτιση συναισθημάτων.

«Ναι, αυτή ήταν η μόνη χαρά που είχα στην ζωή μου. Θέλω να είναι πάντα ευτυχισμένοι, να μην τους συμβεί τίποτα κακό στην ζωή τους, κι εγώ θα διαβώ ήρεμα μαζί τους. Δεν θέλω τίποτα άλλο από την ζωή», λέει σκουπίζοντας τα δάκρυα της.

Αναδημοσίευση: Sigmalive

Στη μάχη της Λαπήθου στις 6 Αυγούστου 1974, 12 στρατιώτες αποκόπηκαν και έμειναν εγκλωβισμένοι πίσω από τις εχθρικές γραμμές. Αυτούς τους στρατιώτες εντόπισε η 74χρονη τότε Κυρία Ευφροσύνη Προεστού.

Τους έκρυψε σε μια μικρή σπηλιά δίπλα στο σπίτι της και τους φρόντιζε για έναν ολόκληρο μήνα κάτω από τα βλέμματα των πολυάριθμων Τούρκων που βρίσκονταν ήδη μέσα στη Λάπηθο. Οι Τούρκοι την υποψιάστηκαν και άρχισαν να την ανακρίνουν.
Υπέστει φρικτά βασανιστήρια.

Πέρα από τους άγριους ξυλοδαρμούς στο Κάστρο της Κερύνειας, τους τεχνητούς πνιγμούς στην θάλασσα, τα βάναυσα κτυπήματα με το κομμένο σχοινί της καμπάνας, το οποίο έκοψαν κι έδεσαν κόμπους για να είναι πιο επώδυνα τα πλήγματα, η πιο εξευτελιστική δοκιμασία που την υπέβαλαν, ήταν η βασανιστική διαπόμπεψη στους δρόμους της Λαπήθου: Την έγδυσαν, την έδεσαν πίσω από ένα στρατιωτικό τζιπ και την έσερναν στην άσφαλτο μέχρι που το δέρμα της από τις πληγές έγινε κατακόκκινο από τα αίματα… Κι όμως η κυρά της Λαπήθου άντεξε.

Της έβγαλαν τον σταυρό από το λαιμό και της ζητούσαν να τον φτύσει. Η αλύγιστη Κυρά δεν έσπασε και δεν αποκάλυψε ποτέ που έκρυβε τα παιδιά της. Παρά τον διασυρμό, δεν της πήραν ούτε μια λέξη από το στόμα της. ΔΕΝ ΠΡΟΔΩΣΕ !

Η Κυρά και τα 12 παλικάρια της επέζησαν.
Οι στρατιώτες που γλίτωσε την είχαν σαν δεύτερη μητέρα τους, σαν προστάτιδα Παναγιά.
Ήταν η πρώτη που φιλούσε τα στέφανα τους όταν παντρεύονταν. Την φιλοξενούσαν εκ περιτροπής στα σπίτια τους για μερικές εβδομάδες ο καθένας. Κι όταν απεβίωσε το 1993 σε ηλικία 90 ετών,
οι 12 στρατιώτες, τα παιδιά της, έστησαν την προτομή της μπροστά στο οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας, για να ατενίζει τον σκλαβωμένο Πενταδάκτυλο.«Το ότι ζούμε σήμερα, το χρωστάμε στην κυρά Φροσύνη», λένε.

Οι στρατιώτες που ανήκαν τρείς στο 256 ΤΠ και οι άλλοι εννιά στο 286 ΜΤΠ είναι οι: Πανίκος Παραλιμνίτης, Κώστας Καστελλανής, Γιώργος Χριστοφή, Στέλιος Θεοδούλου, Κούλλης Κυριάκου, Νίκος Παπαναστασίου, Παύλος Νικολάου, Ανδρέας Γρηγορίου, Νίκος Νικολάου, Πολύκαρπος Πέτρου,
Αντώνης Φιλίππου και Γιώργος Παπανικολάου.

Η Κυρία Ευφροσύνη αρνιόταν πεισματικά να δώσει συνέντευξη για πολλά χρόνια κι όταν επιτέλους και μετά από πίεση δέχτηκε, η τελευταία φράση της ήταν: «Εγώ ότι έκαμα, το έκαμα για να έχω ένα καλό απέναντι στον Θεό!»

Επάξια πήρε τον τίτλο ευγνωμοσύνης “Η Κυρά τής Λαπήθου”.
Τα Κυπριακά Ταχυδρομεία στις 6 Μαϊου, 2021, κυκλοφόρησαν την αναμνηστική σειρά «Η Κυρά της Λαπήθου Ευφροσύνη Προεστού».

Προς τιμήν της έχει αφιερωθεί η οδός Ευφροσύνης Προεστού, που είναι πάροδος της οδού Λαπήθου.Δίπλα στο Πάρκο της Κερύνειας, στην συνοικία Παρισινός, στην περιοχή Εγκωμή στη Λευκωσία.

Γεννήθηκε στις 23 Μαρτίου 1926 στο χωριό Αυγόρου της επαρχίας Αμμοχώστου. Γονείς της, ο Χριστόδουλος Παπαγεωργίου και η Θεοτέρα Παπαγεωργίου, το γένος Αδάμου. Μεγαλωμένη σε μια φτωχή οικογένεια με αρχές, η Λουκία κατάφερε να τελειώσει το Δημοτικό και ακολούθως βγήκε στα χωράφια να βοηθήσει την οικογένειά της με τις γεωργικές εργασίες. Λίγο αργότερα, παντρεύτηκε τον συγχωριανό της Γεώργιο Λαουτάρη. Απέκτησαν έξι παιδιά, ενώ ο ερχομός του έβδομου παιδιού ήταν καθ’ οδόν. Η ζωή της δεν ήταν ποτέ εύκολη όντας πολύτεκνη μάνα.

Η Λουκία άφησε το δικό της στίγμα στον αγώνα της ΕΟΚΑ. Μαζί με άλλες γυναίκες συχνά μετέφερε και έκρυβε όπλα, φυλλάδια και προκηρύξεις. Στο περιβόλι της στο Αυγόρου, μαζί με τον σύζυγό της διατηρούσαν κρησφύγετο όπου έβρισκαν ασφαλές καταφύγιο οι καταζητούμενοι αντάρτες. Το καλοκαίρι του 1958, όμως, ήταν διαφορετικό. Έμελλε να ήταν το τελευταίο της. Στις 4 Ιουλίου 1958 η τοπική οργάνωση της ΕΟΚΑ στο Αυγόρου μετά από οδηγίες τοποθέτησε συνθήματα στο χωριό. Οι Άγγλοι τα κατέβασαν. Ξεσηκωμός και διαμαρτυρίες επικράτησαν. Την επόμενη μέρα τα συνθήματα αναρτήθηκαν ξανά. Οι Άγγλοι συνέλαβαν ένα 15χρονο αγόρι, τον Κυριάκο Μακρή, τον οποίο κτύπησαν με ρόπαλα αφού αρνήθηκε να κατεβάσει τα συνθήματα. Στο χωριό σήμανε συναγερμός. Στον ήχο της καμπάνας έτρεξαν όλοι. Η Λουκία δεν έμεινε αμέτοχη. Εκείνη την στιγμή έκανε μπάνιο τη μικρή της κόρη Θεοδώρα. Το καθήκον και η πατρίδα την καλούσαν. Φίλησε κι αγκάλιασε σφιχτά την κόρη της. Την παρέδωσε στην αδελφή του συζύγου της και έτρεξε να προλάβει. Εκεί στην πλατεία του χωριού μαζί με άλλες γυναίκες έδωσαν τη δική τους μάχη για να υπερασπιστούν το παιδί και την πατρίδα. Όρμησαν στους Άγγλους, άρπαξαν το παιδί και το φυγάδευσαν. Οι Άγγλοι περικύκλωσαν το πλήθος και εξαπέλυσαν επίθεση εναντίον των άοπλων. Μια σφαίρα από αυτές βρήκε την Λουκία στο κεφάλι, ενώ μια δεύτερη τον συγχωριανό της Παναγιώτη Ζαχαρία. Ο θάνατος και των δύο ήταν ακαριαίος.

Αυτή ήταν η Λουκία Παπαγεωργίου Λαουτάρη. Ηρωίδα της ΕΟΚΑ. Μια πολύτεκνη μάνα, που έθεσε υπεράνω των παιδιών της την αγάπη για την πατρίδα και θυσιάστηκε. Ο δικός της τάφος στο Αυγόρου είναι ο ένας από τους δύο που βεβήλωσαν προχθές κάποιοι, ενώ αύριο θα τελεστεί το μνημόσυνό της.

Πάντα πρόθυμη να βοηθήσει

Η Λουκία Γεωργίου είναι η εγγονή της Λουκίας Παπαγεωργίου Λαουτάρη. Κόρη της μικρότερης θυγατέρας της αγωνίστριας. Του παιδιού που ασπάστηκε η μάνα του για τελευταία φορά πριν τη θυσία της. Δεν γνώρισε την γιαγιά της ποτέ, την γνώρισε όμως μέσα από τις πράξεις της, τις οικογενειακές φωτογραφίες, τα βιβλία, και τις διηγήσεις της μητέρας της. Μεγάλωσε έχοντας την ως πρότυπο. Πήρε από αυτήν τα εφόδια που θα την συντροφεύουν μια ζωή. Αξίες, ιδανικά, αρχές και όνειρα. Η Λουκία μίλησε στον «Φ» για την ηρωίδα γιαγιά της.

Είναι η πρώτη φορά που μιλάς για την γιαγιά σου. Πώς σου την «γνώρισε» η μητέρα σου;

H γιαγιά μου ήταν μια νέα γυναίκα γεμάτη καλοσύνη. Πάντα πρόθυμη να βοηθήσει όποιον την είχε ανάγκη, χωρίς να σκεφτεί τον κίνδυνο. Μαζί με τον παππού μου φιλοξενούσαν κρυφά αγωνιστές της ΕΟΚΑ στο σπιτάκι τους στο περιβόλι. Ήταν ένα πολύ αγαπημένο ζευγάρι, παντρεύτηκαν από έρωτα και ήταν μία πολύ στοργική μητέρα έξι παιδιών. 

Αυτό που αισθάνθηκε η δική μου η μητέρα ήταν η αναστάτωση που της μετέδωσε η μητέρα της, διότι καθώς την έκανε μπάνιο, την άφησε στη μέση για να δει τι γινόταν έξω, κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί και γι’ αυτό παραξενεύτηκε. Θυμάται ότι την έβγαλε από το μπάνιο και έτρεξε για να σώσει από τα χέρια των Άγγλων ένα 15χρονο αγόρι μαζί με άλλες συγχωριανές της. Ήταν η τελευταία φορά που την είδε ζωντανή και εκείνη η εικόνα της έμεινε χαραγμένη στη μνήμη.

Ανάμεσα στην μάνα και την κόρη υπάρχει πάντα μια ιδιαίτερη σχέση, ένας δεσμός. Η απουσία της μάνας ήταν αισθητή στο σπίτι. Ποιος αναπλήρωσε όλο αυτό το κενό που άφησε η μάνα;

Δυστυχώς η απώλεια της μητέρας σε ένα σπίτι αφήνει ένα μεγάλο και δυσαναπλήρωτο κενό. Ο θάνατος της γιαγιάς σε τόσο μικρή ηλικία -ήταν μόνο 34 ετών- ανέτρεψε τις ζωές όλων των μελών της οικογένειας. Ο παππούς μου πέρασε από ένα πολύ ισχυρό σοκ, αφού από τη μία μέρα στην άλλη χήρεψε και έπρεπε να αναθρέψει έξι μικρά παιδιά. Τότε ήταν άλλοι καιροί, υπήρχε φτώχεια και έπρεπε να δουλεύει, οπότε πώς θα μπορούσε να συνδυάσει τη δουλειά και το μεγάλωμα των μωρών; Τότε σκέφτηκε να στείλει τη μητέρα μου και τον ένα του γιο στο ορφανοτροφείο στην Αθήνα, τη μικρή του κόρη που ήταν μόνο 2 χρονών για υιοθεσία και κράτησε μαζί του τον ένα του γιο και δύο από τις κόρες του που ήταν άρρωστες με μεσογειακή αναιμία. Δυστυχώς τα δύο άρρωστα κοριτσάκια απεβίωσαν σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα με το θάνατο της μητέρας τους. Όταν συνήλθε από το σοκ ο παππούς μου πήρε τα δύο του παιδιά από ορφανοτροφείο στην Αθήνα, αλλά όσο κι αν ήθελε να πάρει και την μικρή του κόρη, την οποία έδωσε για υιοθεσία σε ένα άτεκνο ζευγάρι από τη Λευκωσία, δεν τα κατάφερε, γιατί νομικά δε μπορούσε να το κάνει. Οπότε, όπως καταλαβαίνετε, ο θάνατος της γιαγιάς έπαιξε καταλυτικό ρόλο στις ζωές όλων και ήταν ένα ιδιαίτερα τραυματικό γεγονός για την οικογένεια. Ο παππούς μου δεν ξαναπαντρεύτηκε ποτέ. 

«Στους πιο νεαρούς πρέπει να υπενθυμίζουμε τα γεγονότα»

Ο αγώνας και η θυσία της Λουκίας αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την κ. Κλαίρη Αγγελίδου ώστε να γράψει ένα ποίημα για τη γιαγιά σου. Αργότερα, ο Γιώργος Θεοφάνους το μελοποίησε και το ερμήνευσε με την μοναδική της φωνή η Μαρινέλλα. Ακούγοντας το τραγούδι αυτό τι νιώσατε και ποιες σκέψεις κάνατε;

Αισθάνομαι ανάμεικτα συναισθήματα ακούγοντας αυτό το τραγούδι. Νιώθω μεγάλη συγκίνηση και περηφάνια γιατί είχα μια γιαγιά ηρωίδα, αλλά από την άλλη νιώθω και πολλή λύπη γιατί ενώ είχα μια τόσο σπουδαία γιαγιά, δεν είχα την τύχη να την γνωρίσω, να με πάρει στην αγκαλιά της, να μου πει ένα παραμύθι και να κάνει όλα αυτά τα ωραία που κάνουν οι γιαγιάδες.

Πόσο συχνά μιλάτε στα παιδιά σας για την ηρωίδα γιαγιά σας και πώς αντέδρασαν την πρώτη φορά όταν άκουσαν την ιστορία;

Τα παιδιά μου είναι πολύ μικρά για να κατανοήσουν πλήρως την ιστορία. Τους εξηγώ με πολύ απλά λόγια τα γεγονότα συνήθως όταν ετοιμαζόμαστε να πάμε στο μνημόσυνό της. Την πρώτη φορά με κοίταζαν στα μάτια και με άκουγαν με προσοχή σαν να τους έλεγα παραμυθάκι. Γνωρίζουν ότι πήρα το όνομά μου από τη γιαγιά μου.

Αισθάνεστε ότι η κοινωνία μας σήμερα γνωρίζει αρκετά για τον αγώνα των Κύπριων γυναικών που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για την ελευθερία της Πατρίδας μας ή μήπως πλέον ο αγώνας αυτός και η προσφορά τους έχει ξεχαστεί;

Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι ως επί το πλείστον σίγουρα γνωρίζουν για την προσφορά των γυναικών στον αγώνα του 1955-1959, αλλά στους πιο νεαρούς πρέπει να υπενθυμίζουμε τα γεγονότα αυτά, γιατί όντως τείνουν να ξεχαστούν μαζί και με μια γενικότερη τάση της κρίσης ηθικών αξιών που επικρατεί στην κοινωνία μας.

Ελευθερία Χρ. Κωμοδρόμου   

Πηγή: Philenews

Ανάμεσα στο Πάνθεον των Ηρώων που πότισαν με το αίμα τους τον αιματοβαμμένο και άγιο τούτο τόπο, αξεθώριαστη και Αθάνατη προβάλλει η μορφή του Άλκιμου νέου της Κώμας του Γιαλού Ανδρέα Παρασκευά.

O Παρασκευά Ανδρέας γεννήθηκε στο χωριό Κώμα του Γιαλού της Καρπασίας, στις 30 Νοεμβρίου 1940. Ηταν παιδί του Αλέξανδρου και της Κατερίνας. Αδέλφια του ήταν ο Αντώνης, η Αλεξάνδρα, η Έλλη, η Ευγενία, ο Αλέξανδρος,ο Αναστάσης, ο Ηλιού και ο Ανδρέας, ο οποίος γεννήθηκε μετά το θάνατό του και πήρε το όνομά του.

Ο Ανδρέας τελείωσε το δημοτικό σχολείο Κώμας του Γιαλού και φοίτησε μέχρι την τετάρτη τάξη στο Γυμνάσιο Γιαλούσας.

Εντάχθηκε στον αγώνα της ΕΟΚΑ κατά το τέλος του 1955, στη μαθητική ομάδα του Γυμνασίου Γιαλούσας, και η όλη δράση του χαρακτηριζόταν από αυθορμητισμό και γενναιότητα. Σε εισήγηση του πατέρα του ότι ήταν πολύ μικρός, για να ενταχθεί σε ένα τόσο μεγάλο αγώνα, απάντησε: “Άργησες, πατέρα, να μου το πεις. Ο γιος σου μεγάλωσε από τη στιγμή που έδωσε το μεγάλο του όρκο. Πατέρας μου και μάνα μου τώρα είναι η Ελλάδα”.

Ο πατέρας του ήταν συμπαραστάτης του σε όλη του την δράση, ασχέτως ότι ήταν αριστερός και εκδιώχθηκε από το ΑΚΕΛ, γιατί ο γιος του ήταν αγωνιστής. “Μετά το θάνατο του γιου μου”, αναφέρει ο ίδιος, “ούτε καφέ δεν προσφέρονταν οι αριστεροί φίλοι μου να με κεράσουν και έφευγαν από το καφενείο, όταν πήγαινα εγώ. Όμως καμάρωνα που ο γιος μου έδωσε τη ζωή του για την πατρίδα. Ήμουν φτωχός και τα παιδιά μου ήταν πολλά. Όμως δούλεψα πολύ σκληρά και μόρφωσα όλα τα παιδιά μου, γιατί ήθελα να έχουν μια καλή θέση στην κοινωνία και να είναι αντάξια του ήρωα αδελφού τους”.

Έδρασε σε τομείς όπως η αναγραφή συνθημάτων, η μεταφορά και διανομή φυλλαδίων, η μεταφορά οπλισμού, η παρακολούθηση και η βοήθεια στην κατασκευή βομβών. Στις 30.6.1956 επετέθη με επιτόπιας κατασκευής βόμβα κατά Βρετανών στρατιωτών που επέβαιναν σε τρία αυτοκίνητα, στο χωριό του. Η βόμβα ωστόσο δεν εξερράγη.

Στις 02/07/1956, ο Ανδρέας αναλαμβάνει την αποστολή για επιτεθεί κατά στρατιωτικών αυτοκινήτων στο χωριό του. Η βόμβα αυτή τη φορά εξερράγη και σκότωσε ένα μικρό μαθητή, τον Σωτήρη Κωνσταντίνου. Οι βρετανοί επισήμαναν άμεσα τον Παρασκευά, και αφού τον κυνήγησαν κατάφεραν να ανοίξουν πυρ και να τον σκοτώσουν, ενώ απομακρυνόταν με το ποδήλατο του.

Η κηδεία του δεκαπεντάχρονου Ήρωα ορίστηκε για την επόμενη μέρα 3 Ιουλίου Τρίτη.

Πολύ πριν την ώρα της κηδείας έφθασαν έξω από το χωριό όλες οι κοινότητες της Καρπασίας με επικεφαλείς τα Γυμνάσια Γιαλούσας και Ριζοκαρπάσου, η δε Γαλανόλευκη έδινε το νέο χρώμα και θάρρος για τη συνέχιση του Αγώνα.
Εκείνο που θα μείνει για πάντα χαραγμένο στη μνήμη μου είναι το εξής: μόλις φτάσαμε έξω από το χωριό, βρήκαμε συγκεντρωμένους τους κομμουνιστές, καλά οργανωμένους και έτοιμους να μας εμποδίσουν να πάμε στη κηδεία.
Οι μαθητές που είμαστε μπροστά στη τεράστια αυτοκινητοπομπή αντιδράσαμε άμεσα, έντονα και δυναμικά και οι κομμουνιστές αποσύρθηκαν στο δρόμο. Επανήλθαν όμως οι ΒΕΒΗΛΟΙ και κατά τη μεταφορά του Ήρωα στο κοιμητήριο εμολυναν την ατμόσφαιρα της εθνικής κατάνυξης με τα συνθήματα των κατακτητών για ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥ ΓΡΙΒΑ, ΑΙΣΧΟΣ…!!!

Παρά τους κοασμούς των αγγλοκίνητων βατράχων του ΑΚΕΛ, η κηδεία και η ταφή του ΗΡΩΑ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ έγινε μεγαλόπρεπα και χιλιάδες κόσμου ανανέωσαν τον όρκο για συνέχιση του αγώνα.Επί της σορού του Ήρωα εκτός από τη Γαλανόλευκη, ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΤΕ ΓΥΜΝΑΣΙΑΡΧΗ ΚΑΙ Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΜΕ ΤΟ ΒΑΘΜΟ ΑΡΙΣΤΑ.

Προς τιμήν του Ήρωα η αίθουσα της Δ τάξης του Ελληνικού Γυμνασίου Αιγιαλούσης ονομάστηκε αίθουσα Ανδρέα Παρασκευά και στα Προπύλαια του Γυμνασίου τοποθετήθηκε προτομή του.Επίσης, στη κοινότητα της Κώμας του Γιαλού με έρανο της περιοχής κατασκευάστηκε ο ανδριάντας του και άρχισε να εξωραίζεται ο χώρος για τοποθέτηση του.

Η τουρκική όμως εισβολή ΑΦΗΣΕ ΤΟΝ ΑΝΔΡΙΑΝΤΑ ΣΕ ΑΙΘΟΥΣΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΚΩΜΑΣ ΤΟΥ ΓΙΑΛΟΥ.

Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΙΟ ΜΙΚΡΟΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΑ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΟΥ ΕΠΕΣΕ ΣΕ ΕΝΕΔΡΑ.
ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΤΟΥ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΗΛΙΚΙΟ ΤΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΓΩΝΟΣ”

Στο άρθρο υπάρχουν πληροφορίες από: Μαρτυρία Πασχάλη Χριστοφή – Η ΚΑΡΠΑΣΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΕΟΚΑ

Η επέτειος της επιχείρησης απόδρασης των αγωνιστών της ΕΟΚΑ και του IRA από τις φυλακές Wakefield της Βρετανίας αποτελεί ευκαιρία για ανάδειξη της προσφοράς δύο αφανών ηρώων

Στις 12 Φεβρουαρίου 1959 πραγματοποιήθηκε μια από τις πιο αξιοσημείωτες επιχειρήσεις μελών της ΕΟΚΑ στο πλαίσιο του ένοπλου απελευθερωτικού κινήματος των Ελλήνων της Κύπρου, και μάλιστα στην καρδιά της Μεγάλης Βρετανίας. Επρόκειτο για την κοινή κυπρο-ιρλανδική επιχείρηση απόδρασης από τις φυλακές Wakefield του Yorkshire.

Στη διάρκεια του αγώνα της ΕΟΚΑ, μεταξύ Αυγούστου 1956 και Νοεμβρίου 1958, μεταφέρθηκαν σε βρετανικές φυλακές συνολικά 31 Έλληνες Κύπριοι αγωνιστές. Επρόκειτο (κατά τα φαινόμενα) για μια προσπάθεια της βρετανικής αποικιακής Κυβέρνησης του νησιού να εξομαλύνει την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα που είχε δημιουργηθεί στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας. Στον συγκεκριμένο χώρο παρατηρούνταν τακτικά έντονες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, ενώ οι αποδράσεις ήταν ένας επιπλέον παράγοντας που συνέτεινε στην απόφαση των βρετανικών Αρχών για εξορία ορισμένου αριθμού κρατουμένων.

Αρχικά οι πρώτοι είκοσι εξόριστοι αγωνιστές είχαν μεταφερθεί στις φυλακές Wormwood Scrubs του Λονδίνου. Αργότερα, τον Δεκέμβριο του 1957, χωρίστηκαν σε δύο δεκαμελείς ομάδες και μετακινήθηκαν στις φυλακές Maidstone του Kent και στις φυλακές Wakefield. Στον συγκεκριμένο χώρο γνωρίστηκαν με τους κρατουμένους του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού [IRA], Joseph (Joe) Doyle, Cathal Goulding, Séamus McCollum και Séamus Murphy. Από την αρχή της γνωριμίας τους συνδέθηκαν στενά και άρχισαν προσπάθειες για οργάνωση απόδρασης. Σύμφωνα με τον αγωνιστή Βία Λειβαδά (κρατούμενο στο Wakefield), μετά την απόδραση οι Κύπριοι θα μεταφέρονταν στην Ιρλανδία και, μέχρι να καθίστατο δυνατή η επιστροφή τους στην Κύπρο, θα συμμετείχαν στην εκστρατεία του IRA κατά της βρετανικής Διοίκησης της Βόρειας Ιρλανδίας. Το τελικό σχέδιο απόδρασης καταρτίστηκε με τη βοήθεια Ιρλανδών ρεπουμπλικανών, μελών της οργάνωσης που έγινε γνωστή ως «Christle Group». Ως ημέρα υλοποίησής του ορίστηκε η 12η Φεβρουαρίου 1959. Συνολικά πέντε άτομα ήταν υποψήφια για απόδραση· από πλευράς Κυπρίων θα επιχειρούσαν να εξέλθουν των φυλακών οι Νίκος Σαμψών και Γιώργος Σκοτεινός. Παρ’ όλα αυτά, ο μόνος που κατάφερε να αποδράσει ήταν ο Séamus Murphy, καθώς λόγω διαφόρων συγκυριών οι υπόλοιποι υποψήφιοι δραπέτες καθυστέρησαν να φτάσουν στον συμφωνημένο χώρο.

Οι λεπτομέρειες γύρω από το συγκεκριμένο εγχείρημα έχουν εν πολλοίς καταστεί γνωστές τα τελευταία χρόνια μέσω διαφόρων μελετών, καθώς και απομνημονευμάτων των πρωταγωνιστών της ιστορίας. Το παρόν άρθρο γράφεται με την ευκαιρία της επετείου της απόδρασης, ως οφειλόμενη τιμή σε δύο αφανείς ήρωες του Αγώνα (από τις χιλιάδες που προσέφερε η κυπριακή κοινωνία): Στον Νικόλα Ιωάννου και στην Κατίνα Πηλινά – Γιαμάκη.

Ο Νικόλας Ιωάννου και η οργάνωση απόδρασης

Ο Νικόλας Ιωάννου, αδελφός του φυλακισμένου στη Βρετανία αγωνιστή Γιώργου Ιωάννου, γεννήθηκε το 1937 στο Αμμάν της Ιορδανίας. Το 1955 αποφοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο και ακολούθως μετέβη στο Ηνωμένο Βασίλειο για σπουδές σε Πολυτεχνείο του Λονδίνου. Στη διάρκεια του αγώνα της ΕΟΚΑ ανέλαβε καθήκοντα διαφώτισης της βρετανικής κοινής γνώμης για το Κυπριακό, αλλά και συλλογής πληροφοριών για υπόπτους και προδότες που μεταφέρονταν από την Κύπρο στη Βρετανία. Ακολούθως εγκατέλειψε τις σπουδές του για να αφιερωθεί στην οργάνωση απόδρασης Ιρλανδών και Κυπρίων από τις βρετανικές φυλακές. Αρχικά διαβουλευόταν με τον Tony Meade, στέλεχος του IRA, προκειμένου να διευθετηθεί απόδραση από τις φυλακές Wormwood Scrubs. Ωστόσο το σχέδιο αναβλήθηκε όταν (όπως προαναφέρθηκε) η εικοσαμελής ομάδα των κρατουμένων Κυπρίων στις συγκεκριμένες φυλακές χωρίστηκε. Η γνωριμία των δέκα αγωνιστών της ΕΟΚΑ με τους συγκρατούμενούς τους Ιρλανδούς στις φυλακές Wakefield έδωσε νέα πνοή στο εγχείρημα. Άρχισε, λοιπόν, εκ νέου προσπάθεια απελευθέρωσης ομάδας φυλακισμένων, αρχικά σε συνεργασία με τον IRA και στη συνέχεια με τα στελέχη του «Christle Group». Ο Νικόλας Ιωάννου λειτούργησε ξανά ως ο συνδετικός κρίκος, ενώ φαίνεται ότι πρόθεσή του ήταν να εγκαταλείψει τη Βρετανία με τους δραπέτες και να μεταβεί στην Κύπρο για να συμμετάσχει στο αντάρτικο.

Στη διάρκεια καταρτισμού του σχεδίου απόδρασης, στα μέσα Ιουλίου 1958, ο Νικόλας Ιωάννου μετέβη στο Δουβλίνο για συνάντηση με τον Αρχηγό Επιτελείου του IRA, Seán Cronin. Κατά την επιστροφή του στο Λονδίνο με μοτοσικλέτα, φορτηγό τού ανέκοψε τον δρόμο με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του κοντά στο Banbury του Oxfordshire. Έχει υποστηριχθεί πως ο οδηγός του φορτηγού ήταν δεσμοφύλακας σε βρετανικές φυλακές ενώ, βάσει μαρτυρίας της αδελφής του Νικόλα, Ειρήνης Ιωάννου, αξιωματικός της Scotland Yard τής ανέφερε πως πρόθεσή τους ήταν να πάρουν τα σχέδια που μετέφερε και όχι να τον σκοτώσουν. Η συγκεκριμένη μαρτυρία και το γεγονός ότι τα σχέδια απόδρασης δεν εντοπίστηκαν στην κατοχή του, ενέτειναν τις υποψίες για οργάνωση του συμβάντος εκ μέρους των βρετανικών υπηρεσιών πληροφοριών.

Ο Νικόλας Ιωάννου κηδεύτηκε αρχικά στο Λονδίνο με δαπάνες του Γραφείου Εθναρχίας. Στις 8 Μαΐου 1960, κατόπιν ανακομιδής των οστών του (με τη συνδρομή του 71ου Σώματος Ελλήνων Προσκόπων Καϊμακλίου, καθώς ο ίδιος ήταν πρόσκοπος) και μεταφορά τους αρχικά στον ναό του Αγίου Ιωάννη στην Αμμόχωστο, έλαβεν χώραν ο ενταφιασμός των λειψάνων του στο Καϊμακλί της Λευκωσίας, χώρο καταγωγής της οικογένειάς του. Την κηδεία τέλεσε ο Αρχιεπίσκοπος, και Πρόεδρος της νεοσύστατης τότε Κυπριακής Δημοκρατίας, Μακάριος. Οι δρόμοι του Καϊμακλίου είχαν σημαιοστολιστεί και στρωθεί με μυρσίνη. Επικήδειο λόγο εκφώνησε, μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Εξωτερικών Σπύρος Κυπριανού. Αναδεικνύοντας τη σημασία της θυσίας του μοναδικού μέλους της ΕΟΚΑ που σκοτώθηκε εκτός Κύπρου στη διάρκεια του Αγώνα, ο «Φιλελεύθερος» έγραφε τη 17η Απριλίου 1959: «Εις το πάνθεον των ηρώων εθνομαρτύρων του αγώνος διά την κυπριακήν ελευθερίαν, αναγράφεται από σήμερον και το τετιμημένον όνομα άλλου εκλεκτού τέκνου της Κύπρου, του Νικολάου Θ. Ιωάννου εκ Καϊμακλίου».

«Το κορίτσι της προίκας»: Η προσφορά της Κατίνας Πηλινά – Γιαμάκη

Παρά το πλήγμα που προξένησε ο θάνατος του Νικόλα Ιωάννου (σε ψυχολογικό αλλά και πρακτικό επίπεδο, καθώς αποκαλύφθηκαν τα σχέδια και χάθηκε ο βασικός σύνδεσμος των Κυπρίων με τους Ιρλανδούς εκτός φυλακών), η επιχείρηση απόδρασης συνεχίστηκε. Σημαντικό ρόλο έπαιξε η Κατίνα Πηλινά (μετέπειτα Γιαμάκη), γεννημένη στο Λεονάρισσο της Αμμοχώστου το 1936 και εξαδέλφη του κρατουμένου στο Wakefield, Νίκου Σαμψών. Το 1950 η Κατίνα Πηλινά μετέβη στο Λονδίνο, όπου δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά ο πατέρας της ως ιδιοκτήτης εστιατορίου.

Στη διάρκεια του Αγώνα επισκεπτόταν τους Κύπριους αγωνιστές στις βρετανικές φυλακές, αναλαμβάνοντας χρέη μεταφοράς μηνυμάτων. Έλαβε το ψευδώνυμο «Βανέσα» (από το όνομα του εστιατορίου που διατηρούσε ο πατέρας της). Η προσφορά της στην κοινή κυπρο-ιρλανδική απόδραση έγκειται στην εκ μέρους της παραχώρηση του απαιτούμενου χρηματικού ποσού (500 λιρών). Τα χρήματα ήταν απαραίτητα για να μισθωθούν οχήματα μεταφοράς των δραπετών, να εξασφαλιστούν ρούχα και όπλα για τη διαφυγή τους, αλλά και να ενοικιαστούν διαμερίσματα έως ότου επιτυγχανόταν η μεταφορά τους στην Ιρλανδία. Το ποσό που παραχώρησε αποτελούσε, ουσιαστικά, την προίκα της. Με την κίνησή της αυτή υποθήκευσε ουσιαστικά το μέλλον της, χωρίς καμία διασφάλιση, για να εξυπηρετήσει έναν συλλογικό σκοπό.

Φαίνεται ότι η δράση της την έθεσε στο στόχαστρο των βρετανικών υπηρεσιών πληροφοριών, αφού την επομένη της απόδρασης (όταν θα ετελείτο ο γάμος της), την επισκέφθηκαν τρεις αστυνομικοί υπάλληλοι ενημερώνοντάς την πως γνώριζαν ότι παραχώρησε τα απαιτούμενα χρήματα. Η ίδια μάλιστα αναφέρει πως κάποιος ηλικιωμένος γείτονάς της προσπάθησε εμμέσως να της υποδείξει ότι παρακολουθείτο.

Πάντως, ενώ η προσφορά της δεν αναδείχθηκε ιδιαίτερα στην Κύπρο, οι Ιρλανδοί αγωνιστές φρόντισαν το 2008 να τιμήσουν το «κορίτσι της προίκας», εκτιμώντας τη θυσία που είχε υποστεί για χάρη του πανανθρώπινου ιδανικού της ελευθερίας.

Ο Νικόλας Ιωάννου και η Κατίνα Πηλινά – Γιαμάκη συμπυκνώνουν τις αρετές μιας κοινωνίας που κατάφερε να υπερβεί την καθημερινότητα και να παλέψει για τη συλλογικότητα. Στη δράση τους αντανακλάται ο τετραετής αγώνας του κυπριακού Ελληνισμού, που πρέπει να γίνει κατανοητός ως θεμελιωμένος στη μαζικότητα και όχι απλώς στις μεγάλες – ηρωικές στιγμές της αγχόνης και του ολοκαυτώματος. Οι δύο περιπτώσεις που αναδεικνύονται στο παρόν άρθρο είναι ενδεικτικές ως προς τα στοιχεία που διασφάλισαν τη βρετανική αποτυχία στην αντιμετώπιση του ένοπλου κινήματος του 1955-1959: Την ανιδιοτέλεια, το πνεύμα αυτοθυσίας, την αλληλεγγύη και τη φιλοπατρία.

* Πληροφορίες από την υπό έκδοση μελέτη του Λάμπρου Γ. Καούλλα και του γράφοντος, «Εξόριστοι για την ελευθερία: Αγωνιστές της ΕΟΚΑ στις βρετανικές φυλακές & η κυπρο-ιρλανδική συνεργασία».

Πηγή: simerini.sigmalive.com

Ο εκκωφαντικός θόρυβος της έκρηξης, πέντε λεπτά μετά τις τρεις το απόγευμα, συντάρασσε ολόκληρη την Αμμόχωστο. Δεν επρόκειτο για κάποια βόμβα που τοποθέτησε η ΕΟΚΑ. Ήταν τα αντίποινα του Άγγλου κατακτητή, στην πρωινή ενέδρα της Οργάνωσης. Ήταν το οίκημα της Ανόρθωσης, στην στοά Χ”Μιχαήλ της οδού Ερμού, που τιναζόταν στον αέρα…

Ο ισχυρισμός του ανακριτή Λόνιγκαν, πως στο πάτωμα βρίσκονταν πακτωμένα εκρηκτικά και τυχόν μετακίνησή τους ήταν επικίνδυνη, ήταν τουλάχιστον γελοίος. Αρκετή πρόφαση όμως, για ν’ ανατινάξουν ολόκληρο το κτήριο, προκειμένου να καταστρέψουν – δήθεν – τα εκρηκτικά!

Στην πραγματικότητα, το πρωί της ίδια μέρας, στο απέναντι κατάστημα, «Δ.Ε. Παραλιμνίτης & ΣΙΑ», μέλη της ΕΟΚΑ είχαν φονεύσει ένα Άγγλο αξιωματικό και τον υπασπιστή του. Έτσι, οι Βρετανοί θέλοντας να πάρουν εκδίκηση για το πρωινό συμβάν αλλά και να απαλλαγούν από την ενοχλητική παρουσία της Ανόρθωσης και τη δράση των μελών της – κάποια εκ των οποίων ενδεχομένως να συνδέονταν με την ενέδρα – άρπαξαν την ευκαιρία. Θα απαλλάσσονταν μια για πάντα από την ενοχλητική παρουσία του Σωματείου. Ή τουλάχιστον, έτσι νόμιζαν…
Ο φλογερός πατριώτης, πρόεδρος του Συλλόγου μας, Αναστάσιος Οικονομίδης, επεφύλασσε πληρωμένη απάντηση στους Άγγλους, με στεντόρεια φωνή μέσα από τα συντρίμμια: «Πλανάσθε, το πνεύμα της Ανορθώσεως δεν πτοάται, δεν καταστρέφεται και η ωραία μας Ανόρθωσις, ως ο Φοίνιξ που είναι το έμβλημά της, αναγεννάται δια να συνεχίσει την ιστορικήν και μεγάλην πορεία της». Όπερ και εγένετο.

Η 8η Ιουλίου 1958, ήταν η ημέρα που η Ανόρθωσις παρασημοφορήθηκε για την εθνικοαπελευθερωτική της δράση στον Αγώνα. Οι κατακτητές, θέλησαν ανατινάζοντας τις πέτρες και τα τούβλα, να απαλλαγούν από την αντίσταση των αγωνιζόμενων Κυπρίων. Ωστόσο, δεν λογάριασαν πως το ελληνικό φρόνημα και ο πόθος για Λευτεριά και Ένωση, δεν φώλιαζε στα ντουβάρια του Συλλόγου, μα στις ψυχές των μελών του.

Δύσβατο το μονοπάτι της Ελευθερίας. Απαιτεί αρετή, τόλμη και θυσίες. Στο τέρμα του όμως, πάντα υπάρχει το ξέφωτο. Εκεί, όπου οι Αγωνιστές του ’55 οδήγησαν την Κύπρο το 1959.

Πηγή: Anorthosis Famagusta

Σαν σήμερα 20/07/1974, ξεκίνησε η Τουρκική εισβολή στην Κύπρο με την κωδική ονομασία «Αττίλας», με αποβατικές και αεροπορικές επιχειρήσεις. Συμμετείχαν συνολικά γύρω στους 40.000 άνδρες υπό τη διοίκηση του αντιστρατήγου Νουρετίν Ερσίν.

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ!

Το οφείλουμε σε αυτά τα παλικάρια που έχυσαν το αίμα τους στο Πεντεμίλι, στον Πενταδάκτυλο, στην μαρτυρική Κερύνεια, στην Λευκωσία και σε ολόκληρη την Κύπρο μας.