Category: Φεβρουάριος

Παπαβερκίου Γεώργιος
Γεννήθηκε στο χωριό Αρόδες, της επαρχίας Πάφου, στις 30 Ιουνίου 1938.
Έπεσε σε μάχη εναντίον των Άγγλων, μεταξύ των χωριών Προδρόμι και Ανδρολίκου, στις 7 Φεβρουαρίου 1957.
Γονείς : Παπαβέρκιος Φιλίππου και Μάρθα Παπαβερκίου
Αδέλφια : Ήβη, Ιουλία, Φίλιππος, Σταματία, Ανδρέας

Ο Γεώργιος Παπαβερκίου φοίτησε στο δημοτικό σχολείο Άνω Αρόδων, στο Γυμνάσιο Πάφου, μέχρι την τρίτη τάξη και συνέχισε τη φοίτησή του στο Κολέγιο Πάφου, όταν εντάχθηκε στον αγώνα. Αρχικά συμμετείχε στις διαδηλώσεις ως ένα από τα μαχητικότερα στοιχεία των μαθητικών ομάδων και στη διανομή φυλλαδίων. Αργότερα κατατάχθηκε στις ομάδες κρούσεως Κτήματος και πήρε μέρος στη ρίψη χειροβομβίδων και σε εκτελέσεις. Στις 22 Ιουνίου 1955 συμμετείχε στην επίθεση εναντίον του πρώην Διοικητή της Πάφου Κρην Μπέη, μαζί με τον ήρωα Ευαγόρα Παλληκαρίδη.

Σε ερώτηση του πατέρα του κατά πόσο θα ήθελε να συνεχίσει τις σπουδές του στο εξωτερικό, απάντησε : “Θα το ήθελα, πατέρα, αν η πατρίδα μου ήταν ελεύθερη. Μετά τον Αγώνα, αν ζήσω, θα πάω με το πρόσωπό μου καθαρό, να συνεχίσω τις σπουδές μου.”

Τον Ιούλιο του 1956 καταζητήθηκε για τη δράση του και κατέφυγε στα βουνά, όπου ενώθηκε με άλλους αντάρτες στην περιοχή του χωριού Κρίτου – Τέρα. Τόπος διαμονής τους ήταν η περιοχή Τοξεύτρα, όπου είχαν τα κρησφύγετά τους. Οι Άγγλοι τον επικήρυξαν αντί του ποσού των 5.000 λιρών. Ως αντάρτης έδρασε στην περιοχή από το χωριό Έμπα μέχρι τον Κάθικα, την Πόλη Χρυσοχούς και την Τσάδα, στήνοντας ενέδρες εναντίον Άγγλων με μεγάλη επιτυχία. Στις 23 Ιανουαρίου 1957 έστησε ενέδρα με συναγωνιστές του έξω από το χωριό Κρίτου-Τέρα και επιτέθηκαν εναντίον στρατιωτικού οχήματος με ηλεκτρικώς πυροδοτηθείσα νάρκη και όπλα. Συμπαραστάτες του στη δράση που ανέπτυσσε είχε τόσο τον πατέρα του, που ήταν εφημέριος της εκκλησίας Άνω Αρόδων, όσο και τη μητέρα του.

Στις 7 Φεβρουαρίου 1957, ο Γεώργιος Παπαβερκίου μαζί με τον Τάκη Σοφοκλέους έπεσαν μαχόμενοι εναντίον των Άγγλων, αφού ανατίναξαν με νάρκη στρατιωτικό όχημα αυτοκινητοπομπής και ακολούθως άνοιξαν πυρ εναντίον των στρατιωτών, σκοτώνοντας πέντε και τραυματίζοντας επτά, στην τοποθεσία “Αμπελάκια”, μεταξύ των χωριών Προδρομίου – Ανδρολίκου.

Την επομένη της ταφής τους, 8 Φεβρουαρίου 1957, συναγωνιστές του, εκδικούμενοι το θάνατό τους, επιτέθηκαν με ηλεκτρικές νάρκες και ανατίναξαν στρατιωτικά αυτοκίνητα πλήρη στρατιωτών στα χωριά Κρίτου – Τέρα και Κινούσα.

Σοφοκλέους Τάκης
Γεννήθηκε στον Ξερό, της επαρχίας Λευκωσίας, στις 26 Δεκεμβρίου 1941. Μετά την αποφοίτησή του από το δημοτικό σχολείο εγκαταστάθηκε στην Πάφο.
Έπεσε μαχόμενος μεταξύ Προδρομίου – Ανδρολίκου, της επαρχίας Πάφου, στις 7 Φεβρουαρίου 1957.
Γονείς : Σοφοκλής Κωνσταντίνου και Μαρία Σοφοκλέους
Αδέλφια : Ερμιόνη, Γεώργιος, Ελένη, Δήμος, Ανδρέας, Ιωάννα

Ο Τάκης Σοφοκλέους τελείωσε το δημοτικό σχολείο Ξερού. Φοιτούσε στην τρίτη τάξη του Γυμνασίου Πάφου, όταν τον συνέλαβαν οι Άγγλοι για οχλαγωγία. Αφέθηκε ελεύθερος αλλά αργότερα συνελήφθη και πάλι,, όταν έριξε βόμβα έξω από το ξενοδοχείο “Πάφος Πάλας”, όπου έμεναν Άγγλοι αστυνομικοί. Κρατήθηκε για εννέα μέρες σε ανακριτήρια της Πάφου, και από εκεί μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο στο Κτήμα, επειδή είχε φοβερούς πόνους από τις κακοποιήσεις. Δραπέτευσε από ένα παράθυρο του νοσοκομείου και οι αστυνομικοί που τον κυνήγησαν έχασαν τα ίχνη του, όταν κρύφτηκε σε βαρέλι γεμάτο με νερό σε σπίτι δίπλα από το σχολείο του, και σκεπάστηκε με το κάλυμμα του βαρελιού. Μετά την αποχώρηση των αστυνομικών που τον κυνηγούσαν, ο Τάκης πήγε στο σχολείο του, όπου άλλαξε ρούχα και στη συνέχεια μεταφέρθηκε από συμμαθητή του στον ομαδάρχη του στην περιοχή Κάτω Περιβόλια του Κτήματος. Ο ομαδάρχης του τον οδήγησε στον ήρωα Χρίστο Κκέλη στο χωριό Κισσόνεργα.

Αργότερα συνενώθηκε με την ανταρτική ομάδα της ορεινής περιοχής Πάφου, που είχε το κρησφύγετό της στην περιοχή “Τοξεύτρα”. Λόγω του πολύ νεαρού της ηλικίας του, ο υπεύθυνος τροφοδότης της ομάδας τον κράτησε στο σπίτι των γονιών του, συμμετείχε όμως στις δραστηριότητες της ομάδας.

Στις 23 Ιανουαρίου 1957 έστησε ενέδρα μαζί με δυο άλλους αντάρτες και κτύπησαν στρατιωτικό αυτοκίνητο που περνούσε έξω από το χωριό Κρίτου Τέρα. Επειδή πληροφορήθηκαν από Τούρκο κάτοικο του χωριού Αρόδες ότι άλλος Τούρκος από την Πάφο τους παρακολουθεί και προδίδει τις κινήσεις τους στους Άγγλους, εξετέλεσαν τον προδότη και υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή τους και να κατευθυνθούν προς το χωριό Σκούλλη.

Στις 7 Φεβρουαρίου 1957 ο Τάκης Σοφοκλέους με το Γεώργιο Παπαβερκίου έστησαν ενέδρα στην τοποθεσία Αμπελάκια του χωριού Προδρόμι, σε απόσταση 15 μόνο λεπτών από το στρατόπεδο της Λίμνης, όπου διέμεναν 2 χιλιάδες Άγγλοι στρατιώτες. Τοποθέτησαν νάρκη για την ανατίναξη φάλαγγας αυτοκινήτων των Άγγλων και ανέμεναν οπλισμένοι με αυτόματα όπλα. Ακολούθησε μάχη κατά την οποία σκοτώθηκαν πέντε στρατιώτες και τραυματίστηκαν άλλοι επτά. Οι δυο ήρωες δέχτηκαν τα πυρά των στρατιωτών άλλου οχήματος που ακολουθούσε και σκοτώθηκαν και οι δυο.

Ονησιφόρου Ανδρέας
Γεννήθηκε στο χωριό Κολόσσι, της επαρχίας Λεμεσού, το 1934.
Φονεύθηκε από Άγγλους στις 13 Φεβρουαρίου 1956, στο χωριό του.
Γονείς : Μαρία και Χαράλαμπος Ονησιφόρου
Αρραβωνιαστικιά : Ηλιάδα Ανδρονίκου

Ο Ανδρέας Ονησιφόρου τελείωσε το δημοτικό σχολείο του χωριού του και αποφοίτησε από σχολή μέσης παιδείας. Ήταν υπάλληλος στο τμήμα αρχαιοτήτων και εργαζόταν ως φύλακας στο Φρούριο Κολοσσίου. Εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ με το ξεκίνημα του αγώνα και συνεργαζόταν με την οικογένεια μακρινού του θείου στην κατασκευή βομβών.

Στις 13 Φεβρουαρίου 1956 οι κάτοικοι Κολοσσίου είχαν συμπλακεί για δεύτερη φορά με τους στρατιώτες, που ήλθαν και κατέβασαν την ελληνική σημαία από το δημοτικό σχολείο του χωριού τους, την οποία είχαν υψώσει αναμένοντας τους Άγγλους, για να τους επιτεθούν. Τους επιτέθηκαν οργανωμένα οι γυναίκες. Οι στρατιώτες πυροβολούσαν στον αέρα. Ο Ανδρέας πέταξε το σακάκι του με τα διακριτικά του κυβερνητικού υπαλλήλου σε ένα φούρνο, για να μη τον υποχρεώσουν οι Άγγλοι να κατεβάσει εκείνος τη σημαία και ενεπλάκη στο λιθοβολισμό με την δεκαοχτάχρονη συναγωνίστριά του Ελένη Φιλίππου. Οι στρατιώτες πυροβόλησαν στο πόδι την Ελένη, την οποία είχαν εντοπίσει ότι πρωτοστατούσε στην προηγούμενη επίθεση. Η μητέρα της, που ήταν δίπλα της, τη σήκωσε στην αγκαλιά της και το πόδι της κρεμόταν κομμένο. Όρμησε ο Ανδρέας μέσα στο κακό και την άρπαξε από τα χέρια της. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή τον πυροβόλησαν από πολύ κοντά, σημαδεύοντάς τον στο στήθος. Μεταφέρθηκαν και οι δυο σε κλινική της Λεμεσού, όπου η Ελένη παρέμεινε για νοσηλεία για την οποία ο γιατρός αρνήθηκε να πάρει χρήματα. Οι κάτοικοι του χωριού πήγαν ομαδικά και δούλεψαν στα κτήματα του γιατρού, για να ανταποδώσουν την προσφορά του.

Η κηδεία του Ανδρέα Ονησιφόρου έγινε σε ατμόσφαιρα εθνικής έξαρσης. Τρεις μήνες αργότερα τον ακολούθησε στον τάφο η αρραβωνιαστικιά του, η οποία αμέσως μετά το θάνατό του προσβλήθηκε από λευχαιμία.

Κόκκινος Πάτροκλος
Γεννήθηκε στην κωμόπολη Λύση, της επαρχίας Αμμοχώστου, το 1937.
Έπεσε μαχόμενος κοντά στο χωριό του, στις 10 Φεβρουαρίου 1957.
Γονείς : Ανδρέας και Πηνελόπη Κόκκινου
Αδέλφια : Σωτηρού, Κυριάκος, Νικόλας, Δημήτρης, Ιωσήφ, Μαρία, Προκοπία

Ο Πάτροκλος Κόκκινος τελείωσε το δημοτικό σχολείο Λύσης και ήταν οικοδόμος. Εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ τον Αύγουστο του 1955 και κατατάγηκε στις ομάδες κρούσεως Λύσης. Καταζητήθηκε στις 10 Αυγούστου 1956 και κατέφυγε στο αντάρτικο. Όταν οι Άγγλοι επέβαλαν κατ’ οίκον περιορισμό στη Λύση για τη σύλληψή του, διέσπασε τον κλοιό των στρατιωτών με αυτοκίνητο που ανήκε σε Άγγλο στρατιωτικό και το οποίο βρισκόταν για επιδιόρθωση σε συναγωνιστή του μηχανικό. Ζήτησε μάλιστα και τη βοήθεια στρατιωτών, οι οποίοι, χωρίς να τον γνωρίζουν προσωπικά, τον βοήθησαν να το ξεκινήσει, για να το πάρει, όπως τους είπε, στον Άγγλο ιδιοκτήτη του. Αργότερα επανήλθε μυστικά στο χωριό του, με άλλους καταζητούμενους και κατασκεύασε κρησφύγετο στο περιβόλι του πατέρα του όπου και έμειναν. Από εκεί εξορμούσαν σε επιθέσεις εναντίον του εχθρού. Είχαν στήσει πολλές ενέδρες και ήρθαν επανειλημμένα σε σύγκρουση με τα αγγλικά στρατεύματα.

Το βράδυ της ενάτης προς τη δεκάτη Φεβρουαρίου 1957 μετακινήθηκαν από το κρησφύγετό τους στο περιβόλι του Παναή Καϊλή, πατέρα του Μιχαήλ Καϊλή (Σιάλου), με τον οποίο είχαν καταφύγει μαζί στο αντάρτικο. Για το επόμενο βράδυ είχαν προγραμματίσει ενέδρα εναντίον των Άγγλων μέσα στη Λύση, σε σημείο που είχαν επιλέξει. Κατά τη διάρκεια όμως της ημέρας εκείνης έγιναν αντιληπτοί από Άγγλους στρατιώτες, οι οποίοι τους περικύκλωσαν.

Ο Πάτροκλος πληροφόρησε τους συναγωνιστές του για την πρόθεσή του να βοηθήσει στη διαφυγή τους. Πήδησε από τον τοίχο της μάντρας και άρχισε να τρέχει θέτοντας τον εαυτό του στο στόχαστρο των Άγγλων, πυροβολώντας εναντίον τους με το κυνηγετικό του όπλο και δίνοντας τη ζωή του, για να σώσει τους συντρόφους του. Παροιμιώδης έμεινε η φράση του Αυξεντίου, όταν πληροφορήθηκε τον τρόπο του θανάτου του νεαρού χωριανού του :
“Ρε τους ροκόλους, πότε έμαθαν να πολεμούν; “

Γιάλλουρος Πετράκης
Γεννήθηκε στο χωριό Ριζοκάρπασο, της επαρχίας Αμμοχώστου, στις 29 Αυγούστου 1938.
Φονεύθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1956 στην Αμμόχωστο από Άγγλους, κατά τη διάρκεια μαχητικής διαδήλωσης την οποία καθοδηγούσε.
Γονείς : Ζαχαρίας και Αννεζού Γιάλλουρου
Αδέλφια : Λευτέρης, Μαρία, Καίτη, Νίκος, Γιάννης

Ο Πετράκης Γιάλλουρος φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο Ριζοκαρπάσου, και όταν φονεύθηκε, ήταν τελειόφοιτος του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου. Ψηλός, λεπτός, με σγουρά μαλλιά και γαλανά μάτια και πάντα πρώτος στα μαθήματά του, ο Πετράκης ήταν ο σημαιοφόρος στις εκδηλώσεις του σχολείου του.

Λόγος του και κουβέντα του, αφηγείται η μάνα του, ήταν πάντα η Ελλάδα. Καημός του και πόθος, όνειρο και τραγούδι του, η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

“Να αγωνιζόμαστε πρέπει, μάνα, να αγωνιζόμαστε για την Κύπρο μας “.

Ήταν ο υπεύθυνος των μαθητικών ομάδων του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου στον αγώνα της ΕΟΚΑ. Καθήκοντά του ήταν η οργάνωση των μαθητών του σχολείου του, η γραφή και διδασκαλία τραγουδιών αγωνιστικού περιεχομένου, η διανομή φυλλαδίων, η απόκρυψη και διακίνηση οπλισμού, η μεταφορά της αλληλογραφίας και η οργάνωση μαχητικών μαθητικών διαδηλώσεων. Για τις δραστηριότητές του αυτές είχε επισημανθεί από τους κατακτητές, οι οποίοι και τον κυνηγούσαν.

Στις 6 Φεβρουαρίου 1956 οι μαθητές του Γυμνασίου Αμμοχώστου συγκρούστηκαν με το στρατό και η κυβέρνηση διέταξε το κλείσιμο του Γυμνασίου. Την επομένη, 7 Φεβρουαρίου 1956, μεγάλη δύναμη μαθητών του Γυμνασίου και του Εμπορικού Λυκείου Αμμοχώστου συγκεντρώθηκαν στην οδό Ερμού και οργάνωσαν διαδήλωση. Κατά τη διάρκειά της έστησαν οδοφράγματα και λιθοβολούσαν τους Άγγλους στρατιώτες. Εκείνοι χρησιμοποίησαν πραγματικά πυρά εναντίον των διαδηλωτών. Κατά την αποχώρηση, Άγγλος στρατιώτης στόχευσε και πυροβόλησε τον Πετράκη Γιάλλουρο στο μέρος της καρδιάς. Ο Πετράκης προχώρησε δέκα βήματα περίπου, κραύγασε “ζήτω η ένωση” και έπεσε. Ήταν ο πρώτος μαθητής που το αίμα του πότισε τη γη της ελληνικής Κύπρου. Η θυσία του θα διδάσκει στις επόμενες γενιές το δρόμο της αρετής και του καθήκοντος για την ελευθερία της πατρίδας.